Czy można wybudować dom samemu?

Budowa domu samemu brzmi jak spore wyzwanie – jest to w końcu złożony proces wymagający specjalistycznego sprzętu i wiedzy. Mimo tego coraz więcej osób decyduje się na budowę w tak zwanym systemie gospodarczym. Na czym on polega i jak wiele prac można faktycznie przeprowadzić samodzielnie?

System gospodarczy — sposób na samodzielną budowę domu

Tak zwany system gospodarczy to sposób na budowę domu, który polega na tym, że inwestor, czyli my, przejmujemy większość obowiązków. Oznacza to rezygnację z zatrudnienia sporej ekipy budowlanej oraz korzystania w razie potrzeb z usług dodatkowych podwykonawców. Szacuje się, że nawet co drugi dom w naszym kraju budowany jest w ten sposób.

Samodzielna budowa domu w ramach systemu gospodarczego nie jest oczywiście zadaniem karkołomnym. W trakcie konstruowania budynku istnieje wiele prac, które można wykonać samodzielnie bez większego doświadczenia. Trzeba jednak pamiętać, że może to wpłynąć na czas trwania całego przedsięwzięcia. Nie obędzie się też bez pomocy rodziny lub znajomych.

Osoba, która podejmuje się budowy domu własnymi siłami, powinna posiadać pewien zakres umiejętności. Przykładowo, nie może bać się pracy na wysokościach. Przyda się także wiedza w kwestii wylewania betonu, przeprowadzania robót ziemnych, czy też rozeznania na rynku usług budowlanych. Użyteczny jest też zmysł planowania, który umożliwi usprawnienie logistyki na placu budowy. Szacuje się, że budowa domu samodzielnie pozwala ograniczyć jej koszty nawet o 20%. Głównym obszarem oszczędności jest robocizna zatrudnianych fachowców.

Czym trzeba zajmować się samemu podczas budowy domu systemem gospodarczym? Najważniejsze będą następujące czynności:

• logistyka — zamawianie i transport materiałów budowlanych w odpowiednim czasie;
• formalności — załatwianie niezbędnych dokumentów, pozwoleń;
• wybrane prace budowlane — wykonanie robót, które nie wymagają zezwoleń, a także specjalistycznych umiejętności.

Budowa nie do końca samemu, czyli prace, do których trzeba nająć specjalistów

W trakcie budowy domu samemu nie da się jednak w pełni uniknąć zatrudniania specjalistów. Jednym z nich będzie kierownik budowy. Aby móc pełnić tę rolę, trzeba ukończyć studia wyższe w kierunku budownictwa lub architektury. Do tego należy zdobyć uprawnienia budowlane do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych. Z pewnością postać kierownika budowy będzie też dla inwestora sporą pomocą.

Specjalistycznej wiedzy wymagają też konstrukcje nośne budynku. Posadowienie fundamentów, murowanie ścian nośnych, schodów, a także stworzenie konstrukcji dachu. Te zadania powinno się zlecić fachowcom. To samo dotyczy wykonania instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej. Oczywiście w tych kwestiach łatwiej mają osoby, które dysponują wykształceniem jako hydraulik lub elektryk. Wykonanie pokrycia dachu trzeba z kolei zlecić dekarzowi.

Nie można także zapomnieć o opłaceniu architekta oraz geodety. Pierwszy potrzebny jest do wykonania projektu domu – to dokument niezbędny do otrzymania pozwolenia na budowę. Chcąc zaoszczędzić, można postawić na jeden z gotowych projektów – te przygotowywane na zamówienie potrafią być nawet dwukrotnie droższe. Geodeta również jest fachowcem niezbędnym do otrzymania pozwolenia na budowę. Jego zadaniem jest wykonanie mapy do celów projektowych, w tym wytyczenie linii fundamentów.

Gdzie warto zatrudnić fachowców?

Istnieją też prace, do których fachowcy nie są wymagani, lecz mogą znacznie pomóc, gdy inwestor nie posiada zbyt dużej wiedzy technicznej i umiejętności. Jednym z takich etapów prac jest ocieplenie elewacji budynku. Nie wymaga on zbyt dużych umiejętności, ale od jakości wykonania ocieplenia zależy energooszczędność obiektu. Brak odpowiedniego wykonawcy może więc skutkować wyższymi rachunkami za prąd.

Niektórzy zalecają też wynajęcie fachowców do np. montażu parapetów wewnętrznych oraz systemu rynnowego. Kolejną taką pracą będzie klejenie płytek ceramicznych lub gresowych. Nie każdy inwestor poradzi sobie także z wygładzeniem ścian w celu przygotowania ich do malowania, bądź postawieniem ogrodzenia.

Prace, które najłatwiej wykonać budując dom samodzielnie

Na każdym z etapów budowy istnieje wiele prac, które inwestor może wykonać samodzielnie lub z pomocą rodziny i znajomych. Co do nich należy? Między innymi roboty ziemne, które rozpoczynają każdą budowę. Wykonanie wykopu pod fundamenty nie jest trudne, gdyż pomagają w tym wytyczone przez geodetę linie. Po robotach ziemnych można jeszcze spróbować samodzielnie wylać beton podkładowy pod fundamenty.

Od zakończenia prac przygotowawczych do ukończenia domu pod stan surowy zamknięty samodzielnie nie ma zbyt wiele rzeczy do zrobienia. Najwięcej na robociźnie można zaoszczędzić w trakcie prac wykończeniowych. Zadania, z którymi poradzą sobie osoby nawet bez doświadczenia i umiejętności, po krótkim zapoznaniu się ze sposobem ich wykonania to:

• stawianie ścian działowych z płyt gipsowo-kartonowych,
• tynkowanie,
• robienie wylewek,
• gruntowanie,
• malowanie,
• układanie paneli.

Oczywiście nie można zapomnieć o końcowym etapie, czyli przygotowaniu domu do zamieszkania. Praktycznie każdy poradzi sobie z ustawianiem i składaniem mebli. Fachowcy potrafią liczyć sobie za to naprawdę spore sumy, więc warto zająć się tym samodzielnie lub z pomocą domowników i znajomych.

Budowa domu samemu — zalety i wady

Budowa domu samemu krok po kroku ma wiele zalet, a także wad. Poniżej możesz się z nimi zapoznać, by ocenić czy system gospodarczy będzie dobrym wyborem dla Ciebie. Główne zalety to:

• oszczędności — system gospodarczy oznacza znacznie mniejsze wydatki na robociznę;
• kontrola — inwestor ma większy wpływ na wybór materiałów budowlanych, w tym ich jakość oraz cenę;
• możliwość dostosowania tempa budowy do posiadanych środków – w każdym momencie można zwolnić lub wstrzymać prace i poczekać na potrzebne fundusze.

Wśród wad budowy domu systemem gospodarczym trzeba za to wymienić:

• czas — budowa trwa dużo dłużej z racji na wykonywanie części prac przez osoby bez większego doświadczenia;
• ryzyko — dla wielu inwestorów to pierwsza styczność z niektórymi pracami, czy też z logistyką na taką skalę;
• większa szansa popełnienia błędu – np. przy zakupie materiałów budowlanych.