Spis treści:
Budowa domu za gotówkę to marzenie wielu osób, które pragną uniknąć długoterminowych zobowiązań finansowych, takich jak kredyt hipoteczny. Choć proces ten wydaje się prostszy pod względem finansowym, wiąże się z koniecznością przestrzegania określonych przepisów prawnych i formalności, które obowiązują każdego inwestora. Jakie są wymagania dotyczące finansowania budowy z własnych środków? Czy różnią się one od procedur związanych z kredytem? W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym przepisom i dokumentom, które należy uwzględnić, budując dom za gotówkę, aby cała inwestycja przebiegła zgodnie z prawem i bez niespodzianek.
Czym są przychody ze źródeł nieujawnionych?
Zgodnie z ustawą PIT, podatnik może mieć przychody z wielu tytułów, w tym także pochodzące ze źródeł nieujawnionych. Ich opodatkowanie ma na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego i częściowe zredukowanie zjawiska “szarej strefy”. Według nowej definicji, zalicza się do nich nadwyżkę wydatków nad przychodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi w przypadku braku pokrycia w ujawnionych źródłach lub obejmowania przychodów ze źródeł, które wskazuje podatnik, ale ujawnia je w niewłaściwej wysokości. Nazywa się nimi także przychody ze źródeł zatajonych przez podatnika i braku możliwości ich ustalenia przez organ podatkowy czy organ kontroli skarbowej.
Podstawą opodatkowania jest kwota nadwyżki wydatków nad dochodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi, które osiągnięto w roku podatkowym. Tę podstawę musi ustalić organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej prowadzący odpowiednie postępowanie i wydający w tej sprawie właściwą decyzję. Przy przychodach ze źródeł nieujawnionych organ nakłada podatek wynoszący 75% podstawy. Należy podkreślić, że gdy organowi uda się podczas postępowania ustalić źródło konkretnego dochodu, jego opodatkowanie następuje według ogólnych przepisów podatkowych.
Różne przykłady związane z przychodami ze źródeł nieujawnionych
Gdy rozpocznie się postępowanie względem podatnika w związku ze źródłami nieujawnionymi, a w trakcie jego trwania osoba wykaże, że dostała darowiznę, którą zapomniała zgłosić do urzędu skarbowego, ta sprawa zostanie umorzona, jednak zacznie się nowa odnośnie spadków i darowizn. Należy pamiętać, że to podatnik musi wykazać, za pomocą jakich przychodów pokrył wydatki oraz określić, które z dochodów wykorzystał do sfinansowania konkretnych zobowiązań. W przypadku zaniedbania tego obowiązku przez podatnika, organ podatkowy sam to zrobi według reguły, że najwcześniejszy wydatek pokryto pierwszymi przychodami. Jeśli organ wie o uzyskaniu przychodu lub może to samodzielnie ustalić, zapoznając się z ewidencjami, rejestrami lub innymi danymi, podatnik jest zwolniony z przedstawiania dowodów.
Kolejna ciekawa sytuacja następuje w momencie, gdy podatnik zgłasza w urzędzie skarbowym przy użyciu formularza SD-Z2 otrzymanie spadku po kimś z rodziny. W tym przypadku na podatniku nie ciąży obowiązek przedstawiania jakichkolwiek dowodów, gdyż organ ma wszelkie informacje w przedstawionych danych. Z kolei, gdy w trakcie postępowanie podatnik nie przedstawi dowodów dotyczących przychodów opodatkowanych lub nieopodatkowanych, które służą jako pokrycie wydatków i dochodzi do przedawnienia zobowiązania podatkowego względem tych dochodów, to ich zdobycia podatnik może uprawdopodobnić.
Gdy ktoś kupi jakiś samochód lub nieruchomość o znacznej wartości bez wykazania dochodów, organ może wszcząć postępowanie z tytułu źródeł nieujawnionych, lecz podczas sprawy można wyjaśnić, skąd miał wydane pieniądze, przedstawiając różne dowody, np. w postaci oświadczeń znajomych będących świadkami zgromadzenia funduszy. W ten sposób można uprawdopodobnić przychód, co w efekcie doprowadzi do umorzenia postępowania.
Problemy z nadużywaniem przepisów
Jakiś czas temu podatnicy wykorzystywali art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT po to, by nie musieć płacić podatku, gdyż według niego przepisy nie obowiązują w przypadku przychodów, które są związane z czynnościami niemogącymi stanowić przedmiotu prawnie skutecznej umowy. W związku z tym podatnicy podawali jako źródło dochodów handel narkotykami, kradzież czy prostytucję, aby zwolnić się z obowiązku płacenia podatku. Organy podatkowe niewiele mogły na to poradzić, gdyż udowodnienie innego źródła zarobków graniczyło z cudem. Ustawę PIT wzbogacono jednak o art. 2 ust. 6, który mówi, że w sytuacji braku przeciwnego dowodu uznaje się, że przychody są z czynności, jakie mogą stanowić przedmiot prawnie skutecznej umowy. Następuje więc domniemanie, że podatnik uzyskał lub zarobił dochody w legalny sposób za wyjątkiem sytuacji, w której przedstawi dowody, że stało się inaczej.
Gdy podatnik przedstawi jako źródło dochodów handel narkotykami, aby uniknąć opodatkowania, konieczne jest zaprezentowanie organowi podatkowemu odpowiednich dochodów. Warto także podkreślić, że według aktualnych przepisów, wysokość wydatków podatnika organ powinien stwierdzać zgodnie z faktycznie poniesionymi kosztami nabycia przedmiotów, także wtedy, kiedy zdecydowanie odbiegają od wartości rynkowej kupowanych rzeczy. Jedynie w chwili nieprzedstawienia dowodów, które potwierdzają te kwoty, organ może użyć cen rynkowych.
Budowa domu za gotówkę a urząd skarbowy
Obecnie nie ma obowiązku trzymania oszczędności na rachunku bankowym. Trzymanie w domu dużej ilości gotówki jest absolutnie dopuszczalne. Płacąc gotówką za budowę domu, trzeba liczyć się z możliwością kontroli podatkowej, lecz w przypadku uczciwej pracy wystarczy wspominane już uprawdopodobnienie dochodów poprzez stosowne oświadczenie, np. członka rodziny. Urząd skarbowy nie będzie robił problemów w przypadku pieniędzy zarobionych lub otrzymanych z legalnego źródła.
Każdy ma prawo do odkładania gotówki bez wpłacania pieniędzy na konto, aby później zapłacić w ten sposób za budowę domu. Dobrze pamiętać o spełnieniu już wcześniej pewnych formalności i ujawnieniu dochodów, aby później uniknąć męczących spraw sądowych, które zmniejszą radość z postawienia budynku, w którym spędzi się najbliższe lata.
