Co trzeba wiedzieć, budując dom z partnerem przed ślubem?

Budowa domu to jedno z największych życiowych przedsięwzięć, które wymaga starannego planowania i współpracy, zwłaszcza gdy realizuje się je wspólnie z partnerem. Coraz więcej par decyduje się na ten krok przed formalizacją związku. Jednak przed rozpoczęciem budowy warto poznać prawne i finansowe aspekty tego procesu. Czy inwestowanie w nieruchomość przed ślubem to dobry pomysł? Jakie są zagrożenia i co warto uregulować wcześniej? W tym artykule omówimy kluczowe kwestie, które warto rozważyć, aby uniknąć problemów w przyszłości i cieszyć się wspólnym domem bez niepotrzebnych komplikacji.

Budowa domu przed ślubem a wspólność majątkowa

W przypadku przepisania działki na przyszłego małżonka już przed ślubem, jest ona jego majątkiem odrębnym, a po ślubie sytuacja pozostanie bez zmian. To samo ma związek z nakładami, jakie włożono w budowę domu przed zawarciem małżeństwa, więc w tym przypadku również nie dojdzie do podziału pomiędzy małżonkami. Art.31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi bowiem, że “Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa, która obejmuje przedmioty majątkowe, jakie nabyto podczas jej trwania przez oboje małżonków lub 1 z nich, a przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku wspólnego każdego z małżonków.”

W skład majątku wspólnego wchodzą zwłaszcza pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z pozostałych działalności zarobkowych każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego i osobistego obojga zakochanych, a także środki, jakie para zgromadziła na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego. Kiedy narzeczeni zostaną małżeństwem dojdzie między nimi do powstania wspólności ustawowej.

Do czego może doprowadzić rozszerzenie wspólności ustawowej o majątek osobisty 1 z małżonków?

Przy budowie domu na działce partnera należy pamiętać, żeby wspólność ustawowa pozostała bez rozszerzenia o ten składnik majątku, czyli nie dopisuje się swojego partnera do tej własności poprzez umowę o rozszerzeniu wspólności majątkowej lub darowiznę. W takiej sytuacji składnik majątku dalej będzie własnością osobistą partnera będącego właścicielem działki. a gdy z majątku wspólnego poczynione zostaną nakłady na tę nieruchomość, współmałżonek będzie mógł je rozliczyć. W przypadku decyzji o rozszerzeniu wspólności ustawowej, własność osobista jednego z małżonków będzie wchodzić w skład majątku wspólnego i podobnie będzie z wszystkimi nakładami na te fundusze. Wyłączenie jest możliwe jedynie poprzez umowę – intercyzę, jednak gdy narzeczony ma jakieś oszczędności, które nabył przed zawarciem związku, będzie to w dalszym ciągu jego majątek odrębny. Kończąc budowę domu z partnerem bez ślubu z tych funduszy, partner lub partnerka nie może sobie rościć żadnych praw odnośnie tej nieruchomości. Dobrze jest zgromadzić dowody, chociażby na stan konta w celu wykazania, że inwestycja w postaci domu powstałego przed zawarciem związku małżeńskiego została dokończona za te fundusze. Należy pamiętać, że wszelkie pieniądze zarobione lub odłożone w trakcie trwania małżeństwa należą do majątku wspólnego.

Co z domem, który wybudowano na działce należącej do majątku jednego ze współmałżonków?

Nieruchomość postawiona na działce, która należy do jednego ze współmałżonków, jest tylko i wyłącznie jego własnością. Według podstawowej zasady prawa cywilnego, własność dotyczy działki oraz wszystkiego, co trwale się z nią wiąże, w związku z czym dom będzie w posiadaniu małżonka będącego właścicielem działki. W sytuacji podziału majątku, współmałżonek może żądać zwrotu nakładów zarówno z majątku osobistego na osobisty, jak i ze wspólnego na osobisty współmałżonka. Dotyczy to wszystkich czynności mających związek z budową lub modernizacją domu, jednak trzeba przedstawić dowody poniesienia kosztów. Poza fakturami należy potwierdzić posiadanie środków i płacenie nimi za tę inwestycję, przedstawiając np. wyciągi bankowe, potwierdzenia przelewów czy zeznania świadków.

Co z podziałem funduszy po rozwodzie przy nakładach z majątku wspólnego?

W przypadku nakładów z majątku wspólnego, np. wynagrodzeń za pracę czy umów cywilnoprawnych, małżonek, do którego należy działka, musi udowodnić ich pochodzenie z innych źródeł. Aby doszło do sprawy w sądzie, trzeba zaprezentować dokumentację w postaci, chociażby wyroku rozwodowego, aktu własności, faktur zakupowych lub innych rachunków, które potwierdzają dokonanie remontów i budowy, a mogą pomóc także zeznania świadków.

Posiadając już wszelkie informacje odnośnie budowy domu przed ślubem, można uniknąć późniejszych konfliktów małżeńskich. Na początku zwykle młodzi są tak zakochani, że nawet nie myślą o rozwodzie, jednak z czasem może dochodzić do poważnych sprzeczek, które w ostateczności prowadzą do rozpadu małżeństwa. Najważniejsze w tej sytuacji, aby rozstać się w zgodzie i w miarę możliwości polubownie załatwić sprawy związane z podziałem majątku.